Riesling - Tinh hoa giống nho trắng vùng sông Rhein

Bạn mới làm quen với Riesling và băn khoăn rượu vang Riesling có gì đặc biệt, giá cả ra sao, nên chọn phong cách nào? Bài viết này sẽ giúp bạn giải đáp, đồng thời gợi ý chọn mua Riesling ngon, phù hợp gu thưởng thức và ngân sách.

Giới thiệu chung về Riesling

Riesling là một giống nho trắng nổi tiếng đến từ vùng sông Rhine (Đức), nằm trong “top 3” giống nho trắng làm vang chất lượng cao nhất thế giới cùng với Chardonnay và Sauvignon Blanc. Điểm cuốn hút của Riesling là sự đa dạng phong cách, hương vị rõ nét và tiềm năng phản ánh mạnh mẽ đặc tính “terroir” – tức là hương vị rượu chịu ảnh hưởng sâu sắc từ vùng đất, khí hậu nơi trồng nho. Nhờ độ axit tự nhiên cao và khả năng thích nghi, Riesling thích hợp sản xuất cả rượu vang khô, ngọt nhẹ lẫn tráng miệng siêu ngọt hoặc rượu vang sủi tăm.

Chùm nho Riesling

Hương vị đặc trưng của rượu vang Riesling

Riesling được giới nghiện vang yêu thích bởi sự phong phú và “sạch sẽ” của hương thơm – từ trái cây xanh (táo, lê) khi nho chưa chín tới, chuyển sang cam quýt (chanh, cam vàng), đào mơ, dứa, xoài khi nho chín vừa hoặc chín muộn. Trong quá trình ủ lâu, vang Riesling còn phát triển thêm hương mật ong, hoa, trái cây khô và đặc biệt là “petrol note” – mùi xăng dầu đặc trưng mà nhiều người sành vang săn tìm.

Đặc trưng hương vị rượu vang Riesling

Điểm then chốt ở Riesling là độ axit tự nhiên rất cao, tạo cảm giác sảng khoái, cân bằng hoàn hảo giữa ngọt – chua và giúp rượu giữ được sự tươi mới, kéo dài hậu vị. Người yêu vang có thể dễ dàng cảm nhận sự khác biệt theo từng vùng trồng nho – từ thanh mảnh, nhẹ nhàng của Mosel, đậm đà khoáng chất đất đá ở Alsace đến vị chanh độc đáo của rượu Riesling Úc.

Các phong cách rượu Riesling – Từ không ngọt đến ngọt

Riesling là “vua biến hoá” khi bạn có thể lựa chọn vang hoàn toàn không ngọt (dry/trocken), bán ngọt (off-dry/halbtrocken), cho đến vang ngọt đậm vị như vang tráng miệng. Phong cách không ngọt hợp với người thích cảm giác tươi mát, sắc nét, phong cách bán ngọt lý tưởng khi muốn có chút vị ngọt dịu nhẹ và các dòng rượu vang Riesling ngọt (late harvest, Beerenauslese, Eiswein/Icewine) cực kỳ giàu vị hoa quả, nồng độ đường cân bằng sắc nét với độ axit, phù hợp tráng miệng hoặc dùng với món ăn cay, Á Đông.

Các dòng rượu vang Riesling

Các phương pháp đặc biệt như thu hoạch nho muộn (Spätlese, Auslese), sử dụng nho Botrytis (nấm mốc quý/noble rot) hay nho đông lạnh ép thành vang băng cho ra những chai Riesling ngọt kinh điển, giá trị sưu tầm cao.

Các vùng sản xuất Riesling trứ danh toàn thế giới

Alsace Riesling (Pháp)

Alsace nằm dưới chân dãy Vosges, phía đông Bắc Pháp, được xem như cái nôi của Riesling phong cách khô (dry) chuẩn mực. Nơi đây có khí hậu nắng, khô, đất đá vôi giàu khoáng chất. Rượu thường nồng độ cồn cao hơn Riesling Đức, vị đậm, hương cam quýt chín, hoa trắng và hậu vị khoáng kéo dài. Những nhãn “Grands Crus” hoặc “Vendanges Tardives” là các lựa chọn xuất sắc dành cho ai thích trải nghiệm Riesling đỉnh cao. Alsace Riesling nổi bật với cấu trúc rượu đầy đặn, độ axit vẫn tươi mới dù ủ lâu năm.

Rượu vang Alsace Riesling Pháp

Mosel Riesling (Đức)

Mosel là một trong những vùng rượu vang lạnh nhất thế giới; địa hình dốc đá phiến ở đây giúp nho nhận đủ ánh nắng, phát triển chậm và lưu giữ trọn vẹn axit. Riesling Mosel đặc trưng nhẹ, thanh thoát, axit cực cao, thiên về vị táo xanh, chanh, đôi khi có nốt khoáng “ướt”. Phân hạng rượu (Kabinett, Spätlese, Auslese, Beerenauslese, Trockenbeerenauslese…) phản ánh độ ngọt và thời điểm thu hoạch nho. Những chai Riesling Mosel có khả năng ủ lâu năm, dần phát triển thêm hương mật ong, xăng dầu và khoáng chất phức tạp hàng đầu thế giới.

Australian Riesling (Riesling Úc)

Riesling tại Úc nổi bật nhất ở Clare Valley, Eden Valley (Nam Úc), nổi tiếng với phong cách không ngọt (dry) và hương vị cam chanh sắc nét, tinh khiết, hậu vị kéo dài. Khí hậu ấm, đất đá vôi cho phép nho chín hoàn hảo, cho rượu vị chanh độc đáo, thơm mùi mật ong khi trưởng thành. So với Đức hoặc Pháp, Riesling Úc mượt mà hơn, ít vị xăng hơn, phù hợp với thời tiết nóng và các món ăn châu Á, hải sản, salad chua cay.

Rượu vang trắng Queen Adelaide Riesling

Các vùng tiêu biểu khác

Ngoài ra, Riesling còn phổ biến tại Áo (vùng Wachau, phong cách khô, dày mình, hậu vị tiêu trắng), New Zealand (Marlborough, Central Otago – vang tinh tế, nhẹ, đa dạng từ khô tới ngọt), Mỹ (Bang Washington – rượu tươi, cân bằng; New York – rượu nhẹ, dễ uống, nổi tiếng vang băng), cùng các vùng ở Canada, Hungary, Luxembourg….

Rượu vang Riesling giá bao nhiêu?

Giá rượu vang Riesling dao động rộng, phù hợp cả người mới lẫn người sành vang:

• Phân khúc phổ thông: Chai Riesling của Đức (Mosel, Pfalz), Úc (Clare Valley) chất lượng ổn, giá khoảng 300.000 – 600.000 VNĐ/chai.
• Trung cấp: Các chai từ nhà làm vang nổi tiếng như Dr. Loosen, Trimbach, Chateau Ste. Michelle… khoảng 700.000 – 2 triệu VNĐ/chai.
• Cao cấp/sưu tầm: Riesling từ các vườn nho “Grands Crus” (Alsace), “GG” (Đức), rượu tráng miệng kiểu Beerenauslese, Eiswein… lên đến hàng triệu đến hàng chục triệu VNĐ/chai.

Rượu vang Riesling phù hợp với những món ăn nào?

Riesling nổi tiếng là loại vang “đa năng” khi kết hợp món ăn, nhờ sự cân bằng giữa vị chua tươi mát, hương trái cây sống động và khả năng điều chỉnh ngọt – chua cực tốt.

Rượu vang Riesling hợp với các món cá trắng

• Riesling không ngọt (dry, trocken): Lý tưởng dùng cùng hải sản (sò, hàu, tôm luộc, cá hấp), sashimi, sushi, salad rau quả, các món gỏi cuốn, nộm kiểu Việt, rau củ hấp hoặc thịt trắng (gà, vịt, heo luộc nhẹ). Phù hợp với các món Á thanh mát, ít sốt hoặc nhiều vị chua nhẹ (gỏi Thái, dimsum…).
• Riesling ngọt nhẹ (off-dry): Khéo léo cân bằng khi dùng cùng món Á cay, đồ chiên xào, nem rán, sashimi cá hồi béo, lườn ngỗng hun khói, vịt quay Bắc Kinh, lẩu Thái chua cay, curry nhẹ (Ấn, Thái), cơm chiên… Vị chua – ngọt dịu làm giảm cảm giác cay, tăng vị ngon cho món ăn.
• Riesling ngọt/late harvest/icewine: Tuyệt vời làm vang tráng miệng (bánh ngọt, trái cây nhiệt đới, kem, cheese cake), hoặc thử cùng món phô mai xanh, pate ngỗng, thịt xông khói, các loại quả sấy. Hương quen thuộc với ẩm thực Trung Hoa, Nhật Bản (ngỗng hun khói, lươn nướng ngọt…).

Ngoài ra, Riesling ngọt nhẹ là “ứng viên xuất sắc” khi ăn cùng cac món Việt như lẩu hải sản, hải sản nướng mặn, nem rán, cá kho, nem cuốn, các món thịt rim ngọt – cay, trái cây tươi.  Riesling không ngọt nên phục vụ ở 8-11ºC, vang ngọt có thể ấm hơn (12ºC) để tôn lên hương thơm quả mật, cam quýt.

Riesling thực sự là giống nho vang “đa tài”, phù hợp nhiều khẩu vị và dịp thưởng thức, dễ chọn khi đi từ dòng phổ thông đến chai hiếm sưu tầm. Dù bạn mới bắt đầu hay đã là fan lâu năm, đừng ngần ngại thử nghiệm các phong cách khác nhau từ Alsace, Mosel, Australia… để cảm nhận hết sự quyến rũ của giống nho này!