Rhône Phần 2: Vùng Đất Của Những Chai Rượu Vang Trứ Danh

Vùng rượu vang Rhône ở miền Nam nước Pháp nằm trong thung lũng Rhône và sản xuất nhiều loại rượu vang dưới nhiều danh hiệu Appellation d'origine contrôlée (AOC) khác nhau. Appellation chính về sản lượng là Côtes du Rhône AOC.

Rhône thường được chia thành hai tiểu vùng với các truyền thống làm rượu khác biệt: Rhône Bắc (Rhône septentrional) và Rhône Nam (Rhône méridional). Tiểu vùng phía bắc sản xuất rượu vang đỏ từ giống nho Syrah, đôi khi pha trộn với tối đa 20% giống nho trắng, và rượu vang trắng từ các giống nho Marsanne, Roussanne và Viognier. Tiểu vùng phía nam sản xuất đa dạng các loại rượu vang đỏ, trắng và hồng, thường là các pha trộn của nhiều giống nho như trong Châteauneuf-du-Pape.

Lịch sử

Những cây nho trồng đầu tiên ở vùng này có lẽ đã được trồng vào khoảng năm 600 trước Công nguyên. Nguồn gốc của hai giống nho quan trọng nhất ở Rhône Bắc (Syrah và Viognier) từng là đối tượng của nhiều suy đoán. Một số ý kiến cho rằng người Hy Lạp đã mang giống nho Syrah từ thành phố Shiraz của Ba Tư. Những ý kiến khác cho rằng giống nho này đến 50 năm sau khi người Hy Lạp chạy trốn khỏi vua Ba Tư Cyrus I. Một số khác lại cho rằng giống nho này đến từ thành phố Syracuse của Sicilia, nơi vào khoảng năm 280 sau Công nguyên, người La Mã đã mang giống nho này và giống Viognier. Tuy nhiên, nghiên cứu DNA và nông nghiệp đã xác định rõ ràng rằng Syrah có nguồn gốc từ chính vùng Rhône.

Khi người La Mã rời khỏi khu vực này, sự quan tâm đến rượu vang của vùng này cũng biến mất. Rhône tái xuất hiện vào thế kỷ 13 khi các Giáo hoàng và sức mua lớn của họ chuyển đến Avignon, vào thời điểm này sản xuất rượu vang đã mở rộng đáng kể. Rượu vang đã được giao dịch đến mức Công tước xứ Burgundy cấm nhập khẩu và xuất khẩu rượu vang không phải của vùng Burgundy. Năm 1446, thành phố Dijon cấm tất cả rượu vang từ Lyon, Tournon và Vienne, lập luận rằng chúng là "très petits et pauvres vins" – những loại rượu rất nhỏ và tồi tệ.

Tên gọi Côtes du Rhône (C.D.R) xuất phát từ việc quản lý công cộng trong thời Trung Cổ và là tên gọi (Côte không có 's') của một quận trong tỉnh Gard. Năm 1650, để bảo vệ chống lại hàng giả, một bộ quy tắc đã được ban hành nhằm đảm bảo nguồn gốc của rượu vang. Năm 1737, Vua Louis XV của Pháp ra lệnh rằng tất cả các thùng rượu vang định bán lại phải được đóng dấu C.D.R. Đây là những loại rượu từ khu vực quanh Tavel, Roquemaure, Lirac và Chusclan ở bờ tây (bờ phải) của sông Rhône. Hơn 100 năm sau, rượu vang từ bờ trái cũng được bao gồm trong định nghĩa C.D.R.

Sản xuất

Các loại rượu vang AOC khác nhau của vùng Thung lũng Rhône được sản xuất bởi hơn 6.000 cơ sở trồng nho, bao gồm 1.837 nhà máy rượu tư nhân và 103 hợp tác xã. Những chủ vườn nho không tự mình sản xuất rượu vang sẽ giao nho của họ với số lượng lớn cho các hợp tác xã làm rượu, chẳng hạn như Cellier des Dauphins, hoặc bán cho một trong 51 nhà buôn rượu (négociants) – những người pha trộn, phân phối và xuất khẩu rượu vang trên quy mô công nghiệp.

Toàn bộ vùng Rhône sản xuất khoảng 4 triệu hectoliters (hL) rượu vang mỗi năm, trong đó hơn một nửa được phân loại dưới các danh hiệu Côte du Rhône và Côte du Rhône-Villages. Các danh hiệu uy tín của vùng Rhône Bắc chỉ chiếm chưa đến 5% tổng sản lượng rượu vang của vùng Rhône.

Rhône phía Bắc 

Ngọn đồi dốc nơi sản xuất nho Hermitage AOC nằm phía trên sông Rhône. Rhône Bắc được đặc trưng bởi khí hậu lục địa với mùa đông khắc nghiệt nhưng mùa hè ấm áp. Khí hậu ở đây bị ảnh hưởng bởi gió mistral, mang không khí lạnh từ Massif Central. Do đó, Rhône Bắc mát mẻ hơn so với Rhône Nam, điều này dẫn đến sự khác biệt trong hỗn hợp các giống nho trồng và phong cách rượu vang.

Syrah là giống nho đỏ duy nhất được phép sử dụng trong rượu vang đỏ AOC từ tiểu vùng này. Giống nho này được tin là có nguồn gốc từ hoặc gần vùng Rhône, cũng được biết đến rộng rãi với tên gọi Shiraz, tên gọi của nó ở Úc và nhiều nơi nói tiếng Anh, và gần đây đã trở nên rất phổ biến với người tiêu dùng trên toàn thế giới. Đối với các loại rượu vang mang nhãn hiệu Cornas AOC, Syrah phải được sử dụng độc quyền, trong khi các loại rượu vang đỏ khác từ tiểu vùng Rhône Bắc có thể được pha trộn với nho trắng, hoặc Viognier hoặc Marsanne và Roussanne, tùy thuộc vào phân vùng. Tuy nhiên, mặc dù điều này được phép theo quy định của AOC, việc pha trộn với nho trắng chỉ được thực hành rộng rãi cho Côte-Rôtie.

Syrah Grapes

Viognier được sử dụng riêng cho rượu vang trắng từ Condrieu và Château-Grillet. Marsanne và Roussanne lần lượt được sử dụng cho các loại rượu vang trắng từ Crozes-Hermitage, Hermitage, Saint Joseph và Saint Péray.

Viognier Grapes

Từ bắc xuống nam, các phân vùng ở Rhône Bắc bao gồm:

• Côte-Rôtie AOC - rượu vang đỏ từ Syrah và lên đến 20% Viognier.
• Condrieu AOC - rượu vang trắng chỉ từ Viognier.
• Château-Grillet AOC - rượu vang trắng từ Viognier.
• Saint-Joseph AOC - rượu vang đỏ từ Syrah và lên đến 10% Marsanne và Roussanne; rượu vang trắng chỉ từ Marsanne và Roussanne.
• Crozes-Hermitage AOC - rượu vang đỏ từ Syrah và lên đến 15% Marsanne và Roussanne; rượu vang trắng chỉ từ Marsanne và Roussanne.
• Hermitage AOC - rượu vang đỏ từ Syrah và lên đến 15% Marsanne và Roussanne; rượu vang trắng chỉ từ Marsanne và Roussanne.
• Cornas AOC - rượu vang đỏ chỉ từ Syrah.
• Saint-Péray AOC - rượu vang sủi bọt và tĩnh chỉ từ Marsanne và Roussanne.

Rượu vang đỏ Rhône Bắc thường được nhận biết bởi hương đặc trưng của ô liu xanh và thịt xông khói.

Rhône phía Nam

Một vườn nho ở Châteauneuf-du-Pape, thuộc vùng Rhône Nam. Rhône Nam có khí hậu Địa Trung Hải với mùa đông ấm áp và mùa hè nóng bức. Tưới tiêu hạn chế được áp dụng ở vùng Rhône Nam do khí hậu Địa Trung Hải có mùa hè nóng và khô, có thể gây hạn hán. Việc này giúp kiểm soát lượng nước cung cấp cho cây nho, duy trì chất lượng nho tốt hơn và bảo tồn nước. Đồng thời, nó khuyến khích rễ cây phát triển sâu hơn để tìm kiếm nguồn nước, giúp cây khỏe mạnh và duy trì đặc trưng địa phương trong hương vị rượu vang. Các terroir khác nhau, cùng với cảnh quang gồ ghề, giúp bảo vệ các thung lũng khỏi gió Mistral, tạo ra các tiểu khí hậu khác nhau và dẫn đến sự đa dạng lớn về các loại rượu vang. Một đặc điểm của canh tác trong khu vực này là việc sử dụng các viên đá lớn xung quanh gốc nho để hấp thụ nhiệt từ mặt trời trong ngày và giữ ấm cho cây nho vào ban đêm khi nhiệt độ thường giảm mạnh do bầu trời không có mây.

Rượu vang đỏ nổi tiếng nhất của Rhône Nam là Châteauneuf-du-Pape, một loại rượu vang pha trộn chứa đến 19 giống nho khác nhau (mười đỏ và chín trắng) theo quy định của Châteauneuf-du-Pape AOC. Các vùng AOC lân cận bao gồm Côtes du Vivarais AOC, Grignan-Les Adhemar AOC, Lirac AOC, Tavel AOC, Vacqueyras AOC, và Ventoux AOC có thể chứa nhiều giống nho hơn trong hỗn hợp. Gigondas AOC, ngược lại, chủ yếu được làm từ Grenache noir và có một bộ giống nho được phép hạn chế hơn. Tùy thuộc vào quy định cụ thể của AOC, các giống nho pha trộn vào rượu vang đỏ của Rhône Nam có thể bao gồm Grenache, Syrah, Mourvèdre, Carignan và Cinsault. Các hỗn hợp rượu vang tương tự trên toàn cầu được gọi là GSM, theo ba giống nho chính đầu tiên. Rượu vang đỏ từ bờ trái full-bodied, giàu tannin khi chưa ủ lâu, và được đặc trưng bởi hương thơm của mận, dưới tán cây, sô cô la và trái cây đen chín. Rượu vang đỏ từ bờ phải light-bodied và nhiều trái cây hơn.

Các phân vùng ở Rhône Nam bao gồm:

• Côtes du Vivarais AOC
• Côtes du Rhône AOC
• Côtes-du-Rhône Villages AOC
• Côtes du Rhône Villages (các làng có tên riêng)
• Châteauneuf-du-Pape AOC
• Grignan-Les Adhemar AOC
• Vacqueyras AOC
• Rasteau AOC
• Cairanne AOC
• Gigondas AOC
• Vinsobres AOC
• Lirac AOC
• Beaumes de Venise AOC
• Muscat de Beaumes de Venise AOC
• Tavel AOC

Rượu vang trắng từ tiểu vùng Rhône Nam, chẳng hạn như rượu trắng Châteauneuf-du-Pape, cũng thường là các hỗn hợp của nhiều giống nho khác nhau. Các giống nho này có thể bao gồm Ugni blanc, Roussanne, Bourboulenc, Picpoul và Clairette. Từ khoảng năm 1998, Viognier ngày càng được sử dụng và cũng xuất hiện dưới dạng giống nho đơn.

Tavel AOC, được sản xuất trong tiểu khí hậu đặc biệt của sillon rhodanien (khe rãnh của Rhône) bởi khoảng ba mươi nhà sản xuất, bao gồm Château d'Aqueria, Domaine Maby, Domaine de la Mordorée, Domaine Pelaquier, là một loại rượu vang hồng cao cấp, được gọi là 'rượu vang của các vị vua'.

Rượu vang cường hóa (vin doux naturel) được sản xuất trong các vùng Muscat de Beaumes-de-Venise AOC và Rasteau AOC.

Côtes du Rhône

Côtes du Rhône AOC là một phân vùng AOC bao phủ cả hai tiểu vùng phía bắc và phía nam của vùng Rhône. Thường thì nhãn hiệu này chỉ được sử dụng nếu rượu vang không đủ điều kiện cho một phân vùng có giá trị cao hơn. Vì vậy, gần như toàn bộ rượu Côtes du Rhône AOC được sản xuất ở Rhône Nam, vì tiểu vùng phía bắc đã được bao phủ bởi các phân vùng nổi tiếng và có diện tích vườn nho nhỏ hơn nhiều. Phân vùng này cũng được các nhà buôn rượu thương mại (négociants) sử dụng để mua nho số lượng lớn từ nhiều nơi khác nhau trong khu vực để đóng chai, phân phối và xuất khẩu trên quy mô công nghiệp. Điều này làm cho Côtes du Rhône trở thành phân vùng được biết đến, sản xuất và phân phối nhiều nhất trong khu vực. Sản phẩm từ các vườn nho xung quanh một số làng, bao gồm Laudun và các làng khác, có thể được dán nhãn Côtes-du-Rhône Villages AOC.

Rượu vang đỏ Côtes du Rhône thường được chi phối bởi giống nho Grenache.

Nguồn: Wikipedia