10 sự thật về vùng đất Burgundy có thể bạn chưa biết

Burgundy (Bourgogne) là vùng đất rượu vang nổi tiếng của Pháp và có hàng trăm nghìn bài báo ca ngợi về vùng đất này. Tuy nhiên nếu phải chọn ra 10 điều để nói về Burgundy, 10 sự thật thú vị dưới đây sẽ giúp bạn phần nào hiểu về mảnh đất này. 

1. Một số nhãn rượu Burgundy không có giống nho

Rượu vang được sản xuất tại vùng đất này được người bản địa gọi là vang Bourgogne (tiếng Pháp) (Burgundy là cách gọi trong tiếng Anh). Ngoài ra, trước đây một số nhãn rượu vang Burgundy thường sẽ không để tên giống nho như vang của nhiều quốc gia “tân thế giới” khác. 

Nhãn chai rượu vang vùng Burgundy

Vang Burgundy đỏ được ngầm hiểu được làm từ giống nho Pinot Noir, trong khi đó vang trắng được mặc định làm từ nho Chardonnay. Lý do là bởi vùng Burgundy thường “độc canh” các giống nho này và chỉ trồng thêm một số lượng nhỏ nho Gamay, Aligote cùng một vài giống nho kém phổ biến khác.

2. Vùng Burgundy sản xuất nhiều vang trắng hơn đỏ

Màu đỏ Burgundy được đặt theo tên của dòng rượu vang đỏ sản xuất tại Burgundy, đủ cho thấy độ nổi tiếng của loại rượu này. Tuy nhiên ít ai biết rằng sản lượng rượu vang đỏ tại đây lại thấp hơn rượu vang trắng.

Chardonnay là giống nho trắng chủ đạo của vùng, cũng là giống nho dễ thích nghi với nhiều điều kiện thổ nhưỡng khác nhau. Burgundy có nhiều kiểu vi khí hậu và Chardonnay hầu như có thể thích ứng tốt. Do đó diện tích trồng giống nho này cao hơn Pinot Noir, dẫn đến sản lượng rượu vang trắng cao hơn vang đỏ.

3. Vùng tiên phong phát triển khái niệm “terroir”

“Terroir” là thuật ngữ trong ngành sản xuất rượu vang Pháp, bắt đầu xuất hiện từ khoảng thế kỷ 12. Ngày nay, “terroir” chỉ sự kết hợp của thổ nhưỡng, khí hậu và phương pháp sản xuất truyền thống đặc trưng của một vùng sản xuất rượu.

"Terroir" của vùng sản xuất được phản ánh rõ qua mỗi chai vang Burgundy

Thực tế không có ghi chép cụ thể chỉ ra rằng ai là người lần đầu đề cập đến “terroir”, song những tu viện tại Burgundy được cho là đóng vai trò quan trọng trong việc định hình thuật ngữ này. Các thầy tu Trung cổ tại vùng này đã bắt đầu quan sát và phân biệt chất lượng nho của các thửa nho (climat) khác nhau, tạo tiền đề cho việc phát triển khái niệm “terroir”.

4. Vùng Burgundy có khoảng 84 Appellation

Diện tích hành chính (cũ) của vùng Burgundy là khoảng hơn 31.500 km², trong khi đó tổng diện tích vùng trồng nho làm rượu chỉ khoảng hơn 290 km². Mặc dù vậy, Burgundy có đến gần 90 Appellation, cụ thể là khoảng 84 Appellations d'Origine Contrôlée (AOC). Số lượng rượu vang từ AOC của vùng cũng chiếm khoảng 23% rượu vang AOC xuất khẩu của Pháp.

Vùng đất Burgundy sở hữu 84 Appellation danh tiếng

5. Một vườn nho có thể có hàng chục chủ sở hữu

Vùng trồng nho Burgundy thực tế không quá lớn và diện tích các vườn nho nơi đây cũng khá nhỏ. Tuy vậy mỗi vườn nho có thể có nhiều chủ sở hữu khác nhau.

Theo luật thừa kế thời Napoléon, tài sản, cụ thể là đất đai, phải được chia đều cho mỗi người thừa kế. Qua nhiều thế hệ, việc kế thừa và phân chia quyền sở hữu vẫn tiếp diễn, dẫn đến các vùng trồng nho càng được chia nhỏ.

Với nho từ cùng một vườn, cùng một giống, các nhà làm rượu (winemaker) có thể tạo nên dòng rượu vang của riêng mình. Ví dụ điển hình là trường hợp vườn nho Grand Cru lớn nhất của Burgundy - Clos de Vougeot, được chia thành 100 lô với khoảng 80 chủ sở hữu. Vườn nho này cũng được xây tường đá bao quanh từ thế kỷ 14 để tránh trộm cắp và thú hoang.

6. Thuật ngữ “Climat” và hệ thống phân loại

“Climat” là một thuật ngữ đóng vai trò quan trọng phản ánh chất lượng, giá trị và bản sắc rượu vang Burgundy. “Climat” chỉ các thửa nho được phân định ranh giới rõ ràng, có tên riêng, lịch sử canh tác cũng như điều kiện tự nhiên riêng biệt (địa hình, địa chất, độ cao, vi khí hậu,...). Rượu vang từ mỗi “Climat” sẽ mang cá tính độc đáo riêng và mang tên chính thửa nho sản xuất chúng.

Các Climat được phân chia rõ ràng

Ngoài ra, rượu vang Burgundy cũng có 4 phân loại, là Regional, Village, Premier Cru và Grand Cru. Mỗi cấp bậc gồm nhiều “Climat”, trong đó “Climat” của phân hạng Premier Cru và Grand Cru được đánh giá cao nhất dựa trên lịch sử lâu đời, điều kiện tự nhiên vượt trội. Hệ thống này được UNESCO công nhận là Di sản Văn hoá Thế giới vào năm 2015.

7. Chỉ 2% diện tích vườn nho Burgundy là Grand Cru

Vùng Burgundy có khoảng 33 vườn nho phân hạng Grand Cru và chủ yếu tập trung tại hai tiểu vùng Côte de Nuits và Côte de Beaune. Tổng diện tích của cả 33 vườn nho này chỉ chiếm từ 1 - 2% tổng diện tích trồng nho của cả vùng. Như vậy, rượu vang Burgundy phân hạng Grand Cru thực sự rất hiếm, đủ lí giải vì sao loại rượu này lại đắt giá và được nhiều người săn lùng.

8. Vùng đất Burgundy sử dụng cách gọi “Domaine”

Rượu vang Bordeaux đến từ các điền trang nổi tiếng thường có “Château” trên nhãn chai. Trong khi đó rượu vang Burgundy chủ yếu sử dụng từ “Domaine”. Domaine thường sở hữu bởi các hộ gia đình, truyền từ đời này sang đời khác, hoặc các đơn vị nhỏ cùng hợp tác sản xuất.

Vườn nho của nhà sản xuất Domaine Jacques Prieur

Ngoài ra, vườn nho của Domaine có thể gồm nhiều “Climate” nằm rải rác ở nhiều làng, thuộc nhiều phân hạng khác nhau. Domaine thường mang tính gia đình và chú trọng vào terrior cũng như truyền thống sản xuất. Ngoài ra, các phân hạng Grand Cru, Premier Cru,... sẽ áp dụng cho vườn nho thay vì áp dụng cho điền trang sản xuất (château) như vùng Bordeaux.

9. Sản lượng rượu vang Burgundy khá thấp

Số lượng rượu vang Burgundy được sản xuất không nhiều như nhiều người vẫn tưởng. Cụ thể, sản lượng rượu Burgundy chỉ chiếm khoảng 3% tổng sản lượng rượu vang Pháp (nói chung) và 6% sản lượng rượu vang AOC của nước này.

Rượu vang vùng này được sản xuất theo tiêu chuẩn nghiêm ngặt, áp dụng hệ thống phân loại riêng và có sản lượng khá khan hiếm. Tuy sản lượng thấp nhưng vang Burgundy có giá trị thương hiệu vượt trội hơn nhiều so với rượu vang đến từ các vùng sản xuất khác.

10. Crémant de Bourgogne - “Champagne” của vùng Burgundy

Crémant de Bourgogne áp dụng phương thức sản xuât tương tự rượu Champagne (méthode traditionnelle) và là dòng vang sủi nổi tiếng của vùng Burgundy. Điểm khác biệt là Crémant de Bourgogne được làm từ các giống nho đặc trưng của vùng (Chardonnay, Pinot Noir, Aligoté, Gamay,...) và chỉ ủ trong 9-12 tháng, ngắn hơn Champagne (hơn 15 tháng).

Vang sủi Crémant de Bourgogne nổi tiếng như "Champagne" của vùng Burgundy

Crémant de Bourgogne có hương vị tươi mát, hương trái cây sống động, tròn đầy và không sắc nét như Champagne. Dòng vang sủi này được sản xuất tại hơn 300 xã của Burgundy và là lựa chọn hàng đầu cho những ai yêu thích vang sủi chất lượng tuyệt vời, với mức giá hợp lý so với Champagne.

Rượu vang Burgundy được đánh giá cao, có giá thành đắt đỏ hoàn toàn có lý do đằng sau. Càng tìm hiểu về vùng đất này, bạn sẽ càng hiểu hơn về cách người Pháp làm rượu, cũng như những giá trị lịch sử, văn hoá - yếu tố hun đúc nên giá trị của một chai vang hảo hạng.